خبرنگار روزنامه دنیای خودرو در این باره نوشت :
بازار خودرو سالهاست با بحرانهای پیاپی دستوپنجه نرم میکند؛ از ممنوعیت واردات و آشفتگی قیمتها گرفته تا کاهش کیفیت تولیدات داخلی. اما در سایه نگرانیها از فعال شدن مکانیزم ماشه، موضوع گرانی لوازمیدکی به یکی از دغدغههای اصلی مالکان خودرو و یکی از عوامل تشدید نارضایتی عمومی تبدیل شده است.
طی ماههای اخیر، قیمت برخی قطعات یدکی حتی سریعتر از خودروها افزایش یافته؛ مسالهای که نهتنها به مصرفکنندگان فشار مالی وارد میکند بلکه زمینهساز افزایش تعمیرات غیراستاندارد و خطرات ایمنی در جادهها میشود. این گرانی صرفا نتیجه تورم عمومی یا اعمال تحریمها نیست.
نبود شفافیت در زنجیرهتامین و توزیع، سهم قابلتوجه واسطهها و دلالان و فقدان نظارت موثر بر بازار قطعات، همه دست بهدست هم دادهاند تا قطعات با چند برابر قیمت واقعی بهدست مصرفکننده برسد.
در بسیاری از موارد، حتی خودروهای پرتیراژ داخلی نیز با کمبود قطعه یا قطعات تقلبی روبهرو هستند. این شرایط باعث شده مالکان خودرو یا مجبور بهخرید قطعات گران و غیر اصلی شوند یا به تعمیرکارانی روی بیاورند که بهخاطر نبود قطعه مناسب، از روشهای غیراستاندارد استفاده میکنند؛ امری که نهتنها به کیفیت خودرو آسیب میزند، بلکه امنیت سرنشینان را نیز در معرض خطر قرار میدهد.
از سوی دیگر، وابستگی شدید صنعت قطعهسازی به واردات مواد اولیه و قطعات نیمهساخته باعث شده نوسانات نرخ ارز بهسرعت بر قیمت لوازمیدکی اثر بگذارد.
هر شوک ارزی، مانند موجی به بازار قطعات ضربه میزند و این چرخه ناپایدار، پیشبینیپذیری را از مصرفکننده و تعمیرکار میگیرد. تولیدکنندگان داخلی نیز بهدلیل نبود حمایتهای هدفمند، سرمایهگذاری ناکافی در فناوریهای نوین و محدودیت در تامین تجهیزات پیشرفته، نتوانستهاند جایگزینی مطمئن برای قطعات وارداتی فراهم کنند. این خلأ باعث شده بازار بهسمت قطعات تقلبی و غیر استاندارد متمایل شود و اعتماد مصرفکنندگان کاهش یابد.
بیتوجهی به این مساله پیامدهای جدی دارد؛ کاهش اعتماد عمومی به بازار خودرو، افزایش هزینه نگهداری وسایلنقلیه و حتی تاثیر منفی بر ایمنی جادهها تنها بخشی از این پیامدهاست.
مالکان خودرو ناچار هستند بخشی از درآمد خود را صرف خرید قطعاتی کنند که کیفیت آن تضمین نشده و در کوتاهمدت نیاز به تعویض مجدد پیدا میکند. این وضعیت فشار مالی مضاعفی به خانوارها وارد میکند و مصرفکنندگان را از سرمایهگذاری در نگهداری صحیح خودرو باز میدارد.
راهحل این مشکل ساده است و تنها نیازمند سیاستگزاری دقیق و جامع است. شفافیت در زنجیرهتامین، نظارت سختگیرانه بر توزیع قطعات و توسعه تولید داخلی باکیفیت از ضروریات است.
علاوهبر این، برنامهریزی برای کاهش وابستگی بهواردات و سرمایهگذاری در فناوریهای نوین، میتواند به کاهش نوسانات قیمتی و افزایش دسترسی به قطعات استاندارد کمک کند. در کنار این اقدامات، آموزش مصرفکننده و افزایش آگاهی درباره قطعات اصلی و تقلبی نیز نقش مهمی در کاهش زیان مالی و افزایش ایمنی خودرو دارد.
بازار خودرو بدون لوازمیدکی ارزان و مطمئن هرگز به آرامش نخواهد رسید. اصلاح این بخش، همان اندازه اهمیت دارد که اصلاح ساختار تولید و واردات خودرو.
شاید زمان آن رسیده باشد که به جای شعارهای حمایتی، برنامهای جامع برای کنترل واسطهگری، توسعه تولید قطعات با استانداردهای جهانی و تثبیت شرایط اقتصادی تدوین شود؛ برنامهای که مصرفکننده ایرانی احساس کند نهتنها برای خرید خودرو، بلکه برای نگهداری و استفاده ایمن از آن نیز حمایت میشود. در غیر این صورت، حتی خودروهای جدید و گرانقیمت نیز نمیتوانند اعتماد مردم را بازگردانند و بازار همچنان گرفتار چرخهای از بحران و بیاعتمادی خواهد بود.